Antyperspiranty są bardzo ważnym elementem codziennej higieny. Mają przede wszystkim pomagać w przypadku nadmiernego wydzielania potu. Istnieją jednak doniesienia o ich szkodliwości dla zdrowia. Czy antyperspiranty mają na nie negatywny wpływ? Czy warto je stosować?
Działanie antyperspirantów i ich składniki aktywne.
Głównym zadaniem antyperspirantów jest częściowe ograniczenie wydzielania potu w obszarze jego aplikacji (zwykle w okolicy pachowej). Do ich głównych składników aktywnych należą
związki glinu oraz kompleksy glinowo-cyrkonowe, takie jak:
Dodatkowo wiele antyperspirantów zawiera też substancje bakteriobójcze i zapachowe, mające na celu zapobieganie powstawania nieprzyjemnego zapachu. Są to najczęściej ekstrakty roślinne, triclosan, glikole, metale miedzi, cynku i srebra. Zaraz po użyciu antyperspirantu zachodzi proces polimeryzacji związków glinu. Jego efektem jest powstanie na skórze swego rodzaju żelu, który ogranicza wydzielanie potu, poprzez uszczelnienie ujść gruczołów potowych. Blokadę tę jednak łatwo usunąć środkami myjącymi. Ponadto ustępuje ona również z naturalnie złuszczającą się warstwą rogową naskórka, a także gdy bardzo mocno się spocimy.
W ostatnim czasie pojawia się wiele informacji na temat rzekomej szkodliwości antyperspirantów. Zarzuca się im przede wszystkim powodowanie raka piersi oraz wywoływanie choroby Alzheimera. Podobno mają się do tego przyczyniać głównie sole glinu, kumulujące się w organizmie i tworzące szkodliwą mechaniczną barierę, prowadzącą do występowania miejscowych reakcji toksycznych. Żadne badania naukowe nie potwierdzają jednoznacznie tych przypuszczeń. Sole glinu nie są w stanie przeniknąć przez nieuszkodzoną warstwę rogową naskórka. Działają one jedynie na powierzchni skóry i nie wnikają do krwioobiegu. Ponadto antyperspiranty aplikowane są tylko na niewielkich obszarach skóry, a znajdujące się w nich aluminium jest stosowane w niskich stężeniach. Istnieje więc spore prawdopodobieństwo, że dużo większa ilość soli glinu jest dostarczana do organizmu razem z pożywieniem.
Za funkcje termoregulacyjne organizmu odpowiadają gruczoły ekrynowe. W okolicach pachowych znajduje się ich tylko 1%, dlatego ich udział w utrzymywaniu stałej temperatury ciała jest niewielki. Zostało to potwierdzone badaniami polegającymi na pomiarze aktywności gruczołów potowych u osób stosujących antyperspiranty. Sole glinu w nich zawarte również nie wpływają na kumulowanie się toksyn w organizmie. Niepotrzebne substancje oraz szkodliwe związki są usuwane głównie przez wątrobę i nerki, a następnie wraz z moczem i kałem.
Przede wszystkim nie należy się bać stosowania antyperspirantów. Są to bezpieczne produkty, które przed wprowadzeniem na rynek muszą przejść szereg różnych badań. Natomiast gdy już znajdują się w sprzedaży, ich jakość jest stale monitorowana. Dzięki postępowi nauki i technologii, obecnie produkowane antyperspiranty są dużo skuteczniejsze i łagodniejsze, niż te stosowane kilkadziesiąt lat temu. Preparaty te najlepiej sprawdzają się przede wszystkim u osób, które intensywnie się pocą lub chcą ograniczyć nieprzyjemny zapach potu. Dają one bowiem poczucie komfortu oraz gwarancję długotrwałej ochrony. Można również stosować antyperspiranty na przemian z dezodorantami. Należy jednak pamiętać, by tych produktów nie aplikować na wilgotną lub podrażnioną skórę, ani bezpośrednio po depilacji.
